หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
Sea Farming Demonstration Unit in Kungkrabaen Bay
ความเป็นมาหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
“หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน” หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “กระชังพระเทพ” ตั้งอยู่
ในอ่าวคุ้งกระเบน พื้นที่หมู่ที่ 7 ตำบลคลองขุด อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี เดิมพื้นที่แห่งนี้เคยเป็นแค่จุด
ทดลองการเลี้ยงปลาในกระชังแบบง่ายๆ ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ปัจจุบันได้มีการพัฒนาหน่วยสาธิตฯ แห่งนี้อย่างต่อเนื่องโดยมุ่งมั่นที่จะเป็นศูนย์เรียนรู้ทางด้านการเลี้ยงสัตว์น้ำ
ชายฝั่งในลักษณะของการทำฟาร์มในทะเล ภายใต้การบริหารงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ
โดยให้สอดคล้องและส่งเสริมการจัดการทรัพยากรที่มีอยู่ให้เหมาะสมและยั่งยืนตลอดไป เป็นพื้นที่จัดแสดงสัตว์
น้ำวัยอ่อนที่มีอยู่ในท้องถิ่น มีศักยภาพที่จะพัฒนาขึ้นเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจในอนาคตเพื่อเพิ่มศักยภาพในการเป็น
แหล่งศึกษาดูงานที่ได้รับทั้งความรู้ความเข้าใจ และได้รับความเพลิดเพลินในทัศนียภาพของธรรมชาติอ่าวคุ้ง
กระเบนที่สวยงาม และเพื่อให้หน่วยสาธิตแห่งนี้มีความพร้อมประดุจห้องเรียนธรรมชาติที่มีชีวิตที่ก่อให้เกิด
ประโยชน์มากมาย ซึ่งภารกิจหลักของหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน คือ
การขยายพันธุ์สัตว์น้ำ
กิจกรรมภายในหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
ธนาคารปูม้าอย่างยั่งยืน การสร้างบ้านปลา “ซั้งเชือก“ การสร้างบ้านหอย “อีแป๊ะ”
การให้อาหารปลาฉลามเสือดาว มุมตัวอย่างสัตว์น้ำภายใน มุมเทิดพระเกียรติ รัชกาลที่ ๙
และสัตว์น้ำอื่นๆ อ่าวคุ้งกระเบน
“สานต่อปณิธานของพ่อ”
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ โดยงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพ
ประมงได้ดำเนินกิจกรรม "ธนาคารปูม้า" ตั้งแต่ปี พ.ศ.2540 ได้รับความ
ร่วมมือระหว่าง ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ กับบริษัท แพ๊คฟู้ด
จำกัด(มหาชน) โดยติดตั้งระบบเพาะฟักแบบ “ Circulation And Separation
H a t c h i n g T e c h n i q u e ( C A S H T ) ” อ อ ก แ บ บ ร ะ บ บ โ ด ย
คุณตรีรัตน์ เชาวน์ทวี ใช้วิธีการแปรงปัดแยกไข่ออกมาจากตัวแม่ปูม้าแล้วนำไข่
ธนาคารปูม้าอย่างยั่งยืน ที่ได้ไปลงเพาะฟักในระบบ เมื่อตัวอ่อนของลูกปูม้า ระยะ Zoea ได้ฟักออกจาก
ไข่แล้วจึงปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ (อ่าวคุ้งกระเบน)
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ โดยงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพ
ประมงได้นำเสนอแนวคิดในการสร้างบ้านปลา(ซั้งเชือก) เพื่อใช้เสริมศักยภาพ
แนวปะการังเทียมให้เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์น้ำบริเวณกลางน้ำ หลังจากติดตั้ง
ซั้งเชือกแล้วได้ทำการสำรวจติดตามผลในอีกสองเดือนต่อมา พบว่า มีฝูงปลา
กลางน้ำเข้ามาอาศัยอยู่บริเวณซั้งเชือกพอสมควร จึงได้ดำเนินการเพิ่มเติมซั้ง
การสร้างบ้านปลา “ซั้งเชือก“ เชือกในบริเวณปะการังเทียมมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ โดยงานส่งเสริมพัฒนา
อาชีพประมง ได้ดำเนินกิจกรรมการสร้างบ้านหอย (อีแปะ) โดยการนำ
ปูนซีเมนต์มาผสมกับน้ำ และเทปูนที่ผสมไว้ตามแนวเส้นเชือกให้เป็นกลุ่ม
ก้อน จากนั้นนำไปตากแดดรอแห้ง จึงจะสามารถนำไปใช้งานได้ โดยการ
นำอีแปะไปแขวนไว้กลางน้ำ ซึ่งเป็นบ้านให้นางรมปากจีบขนาดเล็กที่
ล่องลอยกลางน้ำหอยนางรมปากจีบในช่วงขนาดเล็กจะต้องการที่เกาะ
อาศัย การแขวนอีแปะของหน่วยงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพประมงทำให้มี
การสร้างบ้านหอย “อีแปะ”
ข้อมูลการเกิดหอยนางรมปากจีบที่มาเกาะตลอดทั้งปี
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ โดยงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพ
ประมง ได้จัดกิจกรรมป้อนอาหารปลาฉลามเสือดาวในกระชัง โดย
นักท่องเที่ยวสามารถให้อาหารปลาฉลามเสือดาวได้ด้วยตัวเอง และ
ภายในหน่วยสาธิตฯ ยังมีสัตว์น้ำอีกหลากหลายชนิด เป็นแหล่ง
เพาะเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์สัตว์ทะเลหายากต่างๆ นักท่องเที่ยวสามารถซื้อ
อาหารปลาจากชาวบ้านบริเวณทางเข้า โดยทางศูนย์คุ้งกระเบนฯ จะให้
การให้อาหารปลาฉลามเสือดาว ชาวบ้านขายอาหารปลาทุกวันพุธ วันเสาร์ และวันอาทิตย์ เพื่อเป็นการ
จำกัดการให้อาหารปลาในระดับที่ปลาที่เลี้ยงไว้ภายในหน่วยสาธิตฯ
และสัตว์น้ำอื่นๆ
สามารถกินปลาเหยื่อในระดับที่เหมาะสม และสามารถลดผลกระทบจาก
การเน่าเสียของปลาเหยื่อส่วนเกินที่สัตว์น้ำไม่สามารถกินได้ทัน
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ โดยงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพ
ประมง ได้จัดแสดงมุมตัวอย่างสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบนขึ้น เพื่อเป็น
การจัดแสดงพันธุ์สัตว์น้ำที่พบอาศัยอยู่ภายในอ่าวคุ้งกระเบน เป็นการ
อ้างอิงกึ่งวิชาการที่จะทำให้ทราบว่าภายในอ่าวคุ้งกระเบนมีสัตว์น้ำชนิด
มุมตัวอย่างสัตว์น้ำภายใน ใดบ้าง
อ่าวคุ้งกระเบน
หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำเป็นส่วนหนึ่งของศูนย์ศึกษาการพัฒนา
อ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพระบาทสมเด็จพระบรม
ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ลาน
เทิดพระเกียรติ รัชกาลที่ 9 เพื่อสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของ
มุมเทิดพระเกียรติ รัชกาลที่ ๙
พระองค์ท่าน เพื่อเป็นสัญลักษณ์สื่อถึงการสานต่อพระราชปณิธาน
“สานต่อปณิธานของพ่อ”
ภาพอ่าวคุ้งกระเบน
ภาพหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
เวลาทำการ
์
วันจันทร - วันศุกร์ เวลา 08.30 - 16.30 น
วันเสาร -วันอาทิตย์ เวลา 08.30 - 17.00 น.
์
วันหยุดราชการ เวลา 08.30 - 17.00 น.
ข้อมูลติดต่อ
หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น ้าภายในอ่าวคุ้งกระเบน
ที่อยู่ : หมู่ที่ 7 ตำบลคลองขุด อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
โทรศัพท์ : 039 – 433216 - 8
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
โทรศัพท์ : 039 – 433216 - 8
แฟกซ์ : 039 - 433209
อีเมล์ : [email protected]